Trong bối cảnh toàn cầu, ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang dần trở thành “tấm hộ chiếu” mới đối với các doanh nghiệp. Đây không chỉ là yếu tố mà các nhà đầu tư, đối tác quốc tế xem xét khi hợp tác, mà còn là tiêu chuẩn cạnh tranh trong chuỗi cung ứng.

Tuy vậy, thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn thận trọng khi bước vào hành trình ESG. Nguyên nhân phổ biến là lo ngại chi phí triển khai và thiếu lộ trình rõ ràng để chuyển từ tuyên bố sang thực thi.

???? Lộ trình ESG: không thể là những mảnh ghép rời rạc

Tại hội thảo “Thực hành ESG: Củng cố lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp sản xuất Việt trong chuỗi cung ứng toàn cầu”, bà Ngụy Thị Khanh – Giám đốc chiến lược Green IN Việt Nam đã nhấn mạnh:

• ESG không thể chỉ là những hoạt động đơn lẻ mà cần một tầm nhìn dài hạn 5–10 năm.

• Khi có mục tiêu rõ ràng, doanh nghiệp có thể phân kỳ đầu tư hợp lý, theo dõi tiến độ, đánh giá hiệu quả từng giai đoạn, thay vì “ném vốn” dồn dập vào bước khởi tạo.

• Các tiêu chuẩn như GRI, ISO hoặc các khung ESG phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ chính là “thước đo khách quan” để xác định mức độ đầu tư, ưu tiên hành động và so sánh tiến trình theo thời gian.

Bà Khanh cũng lưu ý, việc lựa chọn tiêu chuẩn phải dựa trên định hướng thị trường và đối tác. Doanh nghiệp xuất khẩu sang châu Âu hoặc tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu chắc chắn sẽ có yêu cầu khác so với doanh nghiệp chỉ hoạt động tại thị trường nội địa. Vì vậy, ESG không phải là mục tiêu cuối cùng, mà là công cụ để thực hiện chiến lược phát triển.

???? ESG – từ lựa chọn đến yêu cầu bắt buộc

Ở góc nhìn vĩ mô, ông Bùi Thanh Minh – Phó Giám đốc Văn phòng Ban IV cho rằng ESG đã vượt ra ngoài phạm vi “xu hướng” và ngày càng trở thành yêu cầu bắt buộc.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa đi kèm với nhiều biến động địa chính trị, thương mại, các quốc gia và khối kinh tế lớn đang siết chặt tiêu chuẩn ESG và đưa ra quy định riêng. Điều này tạo ra một “ma trận tuân thủ”, buộc doanh nghiệp phải biết cách định vị và thích ứng nếu không muốn bị loại khỏi cuộc chơi.

Đối với Việt Nam, cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cùng kế hoạch cắt giảm đáng kể khí thải nhà kính vào năm 2030, vừa là áp lực, vừa là cơ hội. Đây không chỉ là trách nhiệm quốc gia, mà còn mở ra không gian mới cho doanh nghiệp:

• Đổi mới mô hình sản xuất, hướng tới thân thiện môi trường.

• Ứng dụng công nghệ xanh, nâng cao hiệu quả vận hành.

• Tìm kiếm các giải pháp tiết kiệm năng lượng, tối ưu chi phí dài hạn.

???? Thách thức hay đòn bẩy?

Nhìn từ nhiều chiều, có thể thấy ESG vừa là thách thức, vừa là đòn bẩy chiến lược. Doanh nghiệp nào đi trước sẽ có lợi thế cạnh tranh, xây dựng được uy tín với đối tác quốc tế, đồng thời mở rộng cơ hội tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.

???? Rõ ràng, thay vì e dè trước chi phí, doanh nghiệp Việt cần nhìn ESG như một khoản đầu tư dài hạn, nơi giá trị bền vững sẽ tạo ra lợi ích vượt trội cho tương lai.