LCA và EPD: Minh chứng khoa học cho sự minh bạch trong chứng chỉ xanh

Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng chú trọng đến phát triển bền vững, tính minh bạch về số liệu trở thành yêu cầu trọng yếu trong ngành xây dựng. Hai công cụ nổi bật đáp ứng nhu cầu này chính là LCA (Life Cycle Assessment) và EPD (Environmental Product Declaration). Không chỉ hỗ trợ đạt điểm trong các hệ thống chứng chỉ xanh như LEED hay BREEAM, LCA và EPD còn là chiến lược dài hạn để gia tăng uy tín và giá trị cho dự án.

LCA và EPD là gì?

• LCA (Đánh giá vòng đời): phương pháp khoa học để phân tích và định lượng tác động môi trường của sản phẩm hoặc công trình trong suốt toàn bộ vòng đời – từ khai thác nguyên liệu, sản xuất, vận chuyển, sử dụng đến xử lý cuối vòng đời.

• EPD (Tuyên bố môi trường sản phẩm): tài liệu công bố minh bạch, dựa trên tiêu chuẩn ISO 14025, cung cấp các chỉ số đo lường như GWP (Global Warming Potential), ODP (Ozone Depletion Potential), AP (Acidification Potential), POCP (Photochemical Ozone Creation Potential),… Đây là bộ dữ liệu chuẩn để các bên liên quan dễ dàng đánh giá và so sánh tác động môi trường của vật liệu xây dựng.
  
  
   

LCA và EPD trong LEED

Trong LEED v5, LCA và EPD được tích hợp trực tiếp vào hạng mục Materials & Resources.

• LCA: giúp dự án đạt từ 1–7 điểm, tùy theo mức giảm phát thải carbon (GWP) so với tiêu chuẩn ngành.
   
• EPD: mang lại 1–3 điểm khi chủ đầu tư lựa chọn sử dụng các sản phẩm có chứng chỉ EPD, với 2 cách tiếp cận: trung bình toàn dự án hoặc theo từng loại vật liệu.

Điều này cho thấy LEED coi minh bạch dữ liệu vật liệu là bằng chứng đáng tin cậy để khuyến khích thiết kế bền vững.

LCA và EPD trong BREEAM

Khác với LEED, BREEAM không chấm điểm trực tiếp cho EPD, nhưng coi đây là cơ sở dữ liệu chuẩn để minh chứng cho việc lựa chọn vật liệu bền vững. Các công cụ LCA được BREEAM khuyến nghị áp dụng để đánh giá vòng đời công trình, từ đó cải thiện điểm số trong các hạng mục như:

• Mat 01: Life Cycle Impacts (tác động vòng đời vật liệu)
  
   
• Mat 02: Environmental Product Declarations (tuyên bố môi trường sản phẩm)
  
   
• Mat 06: Material Efficiency (hiệu quả sử dụng vật liệu)
  
   

Như vậy, EPD đóng vai trò là “ngôn ngữ chung” để các dự án tham chiếu và chứng minh giảm thiểu tác động môi trường.

Giá trị chiến lược: Từ tuân thủ đến lợi thế cạnh tranh

Việc áp dụng LCA và EPD không chỉ dừng lại ở khía cạnh kỹ thuật nhằm đạt chứng chỉ xanh. Đây còn là:

• Minh chứng khoa học và minh bạch: đưa ra số liệu định lượng, có thể kiểm chứng, giúp loại bỏ nghi ngờ về “greenwashing”.
  
   
• Tăng uy tín thương hiệu: thể hiện trách nhiệm môi trường, từ đó tạo dấu ấn khác biệt trong mắt nhà đầu tư, khách hàng và cộng đồng.
  
   
• Công cụ quản trị ESG: hỗ trợ lập báo cáo ESG và phát triển bền vững với dữ liệu đáng tin cậy, dễ dàng tích hợp vào báo cáo quốc tế như GRI, SASB, TCFD.
  
   
• Thu hút vốn đầu tư xanh: nhiều quỹ đầu tư, ngân hàng quốc tế ưu tiên các dự án có minh chứng về giảm phát thải và vòng đời sản phẩm rõ ràng.
  
   
• Đáp ứng chính sách và quy định mới: đi trước các yêu cầu ngày càng chặt chẽ của chính phủ và thị trường (ví dụ: EU Green Deal, Carbon Border Adjustment Mechanism).
  
   
• Lợi thế trong đấu thầu quốc tế: các chủ đầu tư và tổng thầu lớn ngày càng đặt tiêu chí EPD như điều kiện bắt buộc để tham gia dự án.
  
   
• Tối ưu chi phí vòng đời: nhờ phân tích LCA, dự án có thể phát hiện giải pháp giảm chi phí vận hành, bảo trì và xử lý cuối vòng đời.
  
  
   
• Gia tăng giá trị tài sản: công trình minh bạch về dữ liệu môi trường thường có giá trị bán lại và cho thuê cao hơn, nhờ sự tin tưởng của khách hàng và nhà đầu tư.

Kết luận

Trong xu hướng xây dựng bền vững, LCA và EPD đã trở thành “người gác cổng dữ liệu” giúp dự án không chỉ đạt điểm trong LEED hay BREEAM, mà còn nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế. Minh bạch số liệu chính là nền tảng để biến thách thức thành cơ hội, kiến tạo công trình xanh thực chất, và khẳng định chiến lược phát triển bền vững lâu dài.

Các câu hỏi thường gặp

Q1: Theo LEED v5, việc đánh giá Life-Cycle Emissions (bao gồm Embodied Carbon) là bắt buộc như thế nào đối với dự án New Construction?

A1: Trong LEED v5, tất cả các dự án “New Construction” bắt buộc phải thực hiện Carbon Assessment Prerequisite, trong đó yêu cầu ước tính cả carbon vận hành (operational) và embodied carbon ngay từ giai đoạn thiết kế. Việc này làm LCA trở thành một yếu tố nền tảng cho chứng nhận.

Q2: Trong LEED v5, credit “Reduce Embodied Carbon”, các loại vật liệu nào được USGBC nhấn mạnh để ưu tiên giảm tác động carbon, và tại sao?

A2: LEED v5 xác định các vật liệu carbon cao như bê tông, thép, nhôm và các vật liệu đúc công nghiệp khác là “hotspots” trọng yếu. Những vật liệu này thường có embodied carbon lớn do quá trình sản xuất, vận chuyển, và tiêu hao năng lượng cao, nên đạt giảm phát thải ở các vật liệu này sẽ mang lại hiệu quả lớn trong tổng embodied carbon của công trình.

Q3: Trong GRESB Real Estate Standard 2025, ở hạng mục nào có yêu cầu báo cáo dữ liệu tài sản (asset-level data) liên quan tới khí nhà kính, và LCA có thể hỗ trợ như thế nào?

A3: Theo GRESB 2025, trong phần Performance Component có yêu cầu báo cáo dữ liệu tại mức asset-level bao gồm GHG Emissions, Năng lượng, và các chỉ số hiệu suất tòa nhà. LCA giúp cung cấp dữ liệu embodied carbon (một phần của GHG Scope 3) cho tài sản – nếu có EPD hoặc báo cáo vòng đời sản phẩm rõ ràng, thì có thể nhập vào phần GHG để báo cáo toàn diện hơn.

Q4: Khi sử dụng EPD trong LEED, có bao nhiêu EPD sản phẩm và từ bao nhiêu nhà sản xuất là yêu cầu để được điểm trong credit “Building Product Disclosure & Optimization – EPDs”?

A4: Trong LEED v4/v4.1, để đạt điểm trong credit “Building Product Disclosure & Optimization – EPDs”, yêu cầu là: sử dụng ít nhất 20 sản phẩm khác nhau, từ ít nhất 5 nhà sản xuất có EPD hợp lệ. Sản phẩm có EPD sản phẩm cụ thể (Type III - theo tiêu chuẩn ISO ) được ưu tiên hơn.

Q5: GRESB có đưa EPD như là một chỉ số bắt buộc để đạt điểm, hay EPD được xem như thông tin hỗ trợ?

A5: GRESB hiện tại không yêu cầu EPD như một chỉ số bắt buộc để có điểm riêng. EPD được xem như một công cụ dữ liệu hỗ trợ để báo cáo embodied carbon / GHG Scope 3, minh bạch ESG và nâng cao chất lượng thông tin báo cáo. Các hướng dẫn Reference Guide của GRESB khuyến khích sử dụng dữ liệu chuẩn và có kiểm định, bao gồm EPD / LCA, để cải thiện tính hiệu quả và độ tin cậy của báo cáo.